Uniek in Nederland: biologische vijverplanten

juni 7, 2024 Evelien Comments Off

‘Maar alle waterplanten zijn toch bio?’ Dat horen we mensen wel eens zeggen. Helaas, dat is niet zo. Biologische vijverplanten waren in Nederland nog niet verkrijgbaar. Waren, zeggen we, omdat ze vanaf nu bij Holsto Tuinen & Buitenleven wél verkrijgbaar zijn! We moesten ervoor naar Duitsland, maar het is gelukt.

Sinds 2024 verkopen we alleen nog maar biologisch of duurzaam gekweekte planten. Het is echter nog niet zo eenvoudig om voor een assortiment van duizenden planten, kwekers te vinden die daarbij passen. Voor de vijverplanten was dit bijvoorbeeld een uitdaging, omdat er nog geen Nederlandse kwekers zijn die biologische vijverplanten aanbieden. Maar, we laten ons niet zomaar uit het veld slaan. Wij zijn gewoon een stukje verder gaan zoeken. ‘Onze Guus’ heeft een biologische kweker in Duitsland gevonden, en de eerste levering heeft onlangs plaatsgevonden.

Eerst even over Guus

Guus Kruitwagen is de aangewezen persoon in ons team om vragen over waterplanten aan te stellen. Zijn werk bij Holsto Tuinen & Buitenleven is niet zijn enige baan (maar vast wel zijn leukste! :D). Hij werkt daarnaast als ecoloog bij een ingenieursbureau waar hij zich dagelijks bezighoudt met waterplanten en waterkwaliteit. Hij weet dus heel goed wat de voorkeuren van waterplanten zijn en waar ze het best tot hun recht komen. Guus is dus de aangewezen persoon om zich te ontfermen over ons vijverplantenassortiment, inclusief de zoektocht naar een biologische kweker.

Hoe vind je nu zo’n kweker?

‘Goed zoeken!’ Zegt Guus met een lach. In Duitsland is men heel wat verder dan in Nederland als het gaat om biologisch kweken. Bio is daar veel gangbaarder dan hier, dus het was een logische stap om over de grens te gaan kijken. Tolksdorf & Beckers in Kalübben voldeed aan onze vraag en heeft een zeer uitgebreid assortiment. Afgelopen week hebben we de eerste levering binnengekregen, wat een feestje! De eerste biologische vijverplanten voor de verkoop in Nederland, dat is toch weer een mooie mijlpaal. De planten waren zorgvuldig verpakt en zien er sterk en gezond uit.

Onze selectie

We hebben bewust gekozen om zoveel mogelijk inheemse soorten aan te bieden, omdat die het beste gedijen in ons klimaat en het meeste nut hebben voor insecten. Daarnaast hebben we gekozen voor verschillende soorten zuurstofplanten, maar bijvoorbeeld ook diverse mooie soorten boterbloemen. We hebben ervoor gezorgd dat je in ons aanbod planten kunt vinden voor alle zones van je vijver of wadi: van ondergedoken waterplanten, die  veel zuurstof geven, tot aan oeverplanten. Wat bloei betreft hebben we in de selectie rekening gehouden met de kleur van de bloemen maar ook met de bloeiperiode, zodat er voor zover mogelijk, altijd iets kan bloeien in de vijver. Dat is zowel voor het beeld van je vijver, maar ook voor de insecten belangrijk.

De favorieten van Guus

Natuurlijk heeft Guus zelf ook zo zijn voorkeuren. Dit is zijn top drie van vijverplanten:

1. Waterviolier – Hottonia palustris
2. Waterdrieblad – Menyanthes trifoliata
3. Egelskop – Sparganium erectum

Waarom nu juist deze planten?

De waterviolier komt in de natuur voor op plekken met kwel en een hoge waterkwaliteit. Daarmee is het ook een indicator voor plekken met een goede biodiversiteit. De waterviolier heeft mooi blad onder water en komt in het voorjaar met mooie witte bloemen boven water. Deze plant doet het goed in kalkrijk water.

Waterdrieblad kun je in drassige omstandigheden vinden in de natuurgebieden en in gezonde sloten. Waterdrieblad heeft samengesteld blad dat uiteraard bestaat uit drie delen en bloeit in het voorjaar prachtig met delicate witte bloempjes met franjes. Hij is geschikt voor een moerasachtige oever die het water inloopt.

In de oever kun je ook de Egelskop vinden. Een oeverplant met mooi rank blad maar vooral een hele mooie bloeiwijze: de bolvormige stekelige bloemen, stekelig als een egeltje.

Waterviolier
Waterdrieblad
Egelskop

Zo houd je je vijver gezond

Als je maar goed genoeg naar ze luistert, vertellen waterplanten je een verhaal over de waterkwaliteit, volgens Guus. Kijk naar wat er in de vijver gebeurt, welke planten het goed doen en welke minder, en je komt veel te weten over de vijver en over de heersende condities. Hij legt uit dat je voor een goede waterkwaliteit en biologisch evenwicht in je vijver een paar zaken in het oog moet houden:

Voedingsstoffen in het water –> De hoeveelheid voedingsstoffen bepalen hoeveel er kan groeien. Algengroei is een teken dat er meer voedingsstoffen zijn dan wat er door waterplanten vastgelegd kan worden. Maar zelfs onder voedselrijke condities kan een vijver goed worden gehouden als je maar weet wat je moet doen.

Voedingsstoffen in de bodem -> Blad en ander organisch materiaal breekt af tot slib. Veel slib in de vijver kan een bron van voedingsstoffen worden. Bij teveel voeding in de bodem grijpen woekerende soorten vaak hun kans.

Hardheid van het water –> De hardheid van het water, de hoeveelheid kalk, is een van de factoren die bepaalt welke plantsoorten er gedijen. In water met veel kalk hebben algen minder kans, maar kunnen ook niet alle waterplanten even goed groeien. Regenwater is zacht water, terwijl water van een natuurlijke bron hard kan zijn.

Het is dus bij de keuze voor je vijverplanten belangrijk om te weten of je vijver voedingsrijk of voedingsarm is en hoe hard het water is. Er zijn testen verkrijgbaar om de hardheid te meten. In hard water doet de waterviolier het bijvoorbeeld uitstekend, voor zacht water is glanzig fonteinkruid een goede keuze. Bij voedselrijk water zijn waterpest en aarvederkruid geschikt.

Volgende stap: zelf kweken

Naast volwassen planten hebben we ook stekjes ingekocht om op te kweken. Daarmee gaan we proeven doen om te leren wat de beste kweekmethodes zijn en welk substraat het beste werkt. Waterplanten dragen bij aan een goede waterkwaliteit waarbij het juiste substraat van groot belang is. Als er te veel voedingsstoffen in zitten, wordt dit afgegeven aan het water en wordt de balans verstoord. Je krijgt dan veel algengroei. Te weinig voeding in het substraat zorgt er echter voor dat de plant niet goed groeit. We gaan op zoek naar het beste substraat dat goedgekeurd is voor de biologische teelt én genoeg voeding aan de plant geeft, maar niet te veel. Vanaf volgend jaar hebben we vijverplanten van eigen kweek in ons assortiment!

Heb jij een specifieke vraag met betrekking tot welke vijverplanten in jouw vijver passen? Op de woensdagen heb je de meeste kans om Guus in ons groencentrum te treffen. Hij voert ook vijveronderhoud uit, dus soms is hij op pad. Maar ook dan is er geen man overboord: we staan van dinsdag tot en met zaterdag met ons hele team voor je klaar om je van passend advies te voorzien.